[นักแต่งเพลงอาชีพ] วิธีแต่งเพลงฉบับเจ้าพ่อคุกกี้เสี่ยงทาย “Akimoto Yasushi”

โห ช่วงนี้หันไปทางไหนก็เรื่องของ BNK48 เต็มฟีดมากๆ เล่นเอาปกติที่ไม่ค่อยได้ตามวงการเพลงไทย ยังต้องแอบมีโอชิน้องอุ๋งและแอบส่อง Voov ของมิโอริเลยทีเดียว (ฮา) สำหรับจันที่ฟังเพลงญี่ปุ่นมาตลอด เป็นเรื่องน่าดีใจจริงๆ ค่ะ ที่มีคนรู้จักเพลงเดียวกับเรา แค่ได้ยินเพลงที่เราเคยฟังบ่อยๆ ลอยมาตามลมก็เป็นเรื่องที่มีความสุขมากๆ แล้ว ต้องขอบคุณสาวๆ วงนี้จริงๆ

BNK48 – 365 วันกับเครื่องบินกระดาษ (2017)

เพลง BNK48 เท่าที่ฟังมา เก็บความหมายและภาษาได้ดีอย่างน่าทึ่งเลยค่ะ อย่าง 365 วันกับเครื่องบินกระดาษเนี่ย ต้นฉบับเป็นเพลงประกอบละครย้อนยุคด้วย การแปลและเรียบเรียงเพลงภาษาไทย โดยคุณตนุภพ โนทยานนท์ (คุณแมน วงละอองฟอง) ทำได้ดีมากจริงๆ (ลองเข้าไปอ่านเนื้อเพลงญี่ปุ่นแปลได้ที่นี่นะ ลองอ่านบทสัมภาษณ์ Music Director ของคุณเอ๊ะ ละอองฟอง ที่พูดถึงการแปลเพลงของ BNK48 ได้ที่นี่ค่ะ) นี่เป็นความประทับใจแรกสุดจริงๆ ของจันที่มีต่อ BNK48 (มาก่อนสาวๆ ซะอีกค่ะ) แต่ว่าคนเขียนเพลงต้นฉบับของ BNK48 ทั้งหมด เขาเขียนเพลงน่าประทับใจแบบนี้ได้ยังไงกันนะ ?

เรามาดูเคล็ดลับกันค่ะ !

Credit : FujiTV

เมื่อปี 2013 อาคิโมโตะ ยาซุชิซังไปเป็นแขกรับเชิญในรายการวาไรตี้ชื่อ SMAP x SMAP (FujiTV) ซึ่งในช่วงของรายการนี้ ชื่อว่า SmaShin Highschool ที่เอาผู้เชี่ยวชาญชื่อดังในด้านต่างๆ เช่น นักวาดภาพประกอบ ผู้กำกับหนัง นักทำดนตรี นักเขียนบท คอนดักเตอร์ ฯลฯ มาสอนในลักษณะเวิร์คชอปสั้นๆ พร้อมกับให้ลุงๆ SMAP ทั้งห้า ได้ลองโชว์ฝีมือทำสิ่งต่างๆ ด้วยค่ะ (ดูรายการเต็มได้ที่นี่นะคะ กด ! กด !)

Workshop เขียนเพลงกับอาคิโมโตะซัง !

การแต่งเพลงไม่มีผิด ไม่มีถูก ใครๆ ก็แต่งได้ แค่แต่งตามใจชอบ

สำหรับอาคิโมโตะซังแล้ว การแต่งเพลงไม่มีวิธีที่ถูกหรือวิธีที่ผิด นักแต่งเพลงทุกคนปีนขึ้นภูเขาลูกเดียวกัน โดยใช้เส้นทางต่างๆ กัน ขณะที่เขาใช้วิธีหนึ่ง ก็มีคนอื่นๆ ที่ใช้วิธีการที่แตกต่างกันโดยสิ้นเชิง

🍙 มีไอเดียมากมายอยู่รอบตัว ขอแค่เราเฝ้าสังเกตสิ่งรอบตัวไปทีละอย่างเท่านั้น

AKB48 – Flying Get (2011)

การคิดว่าจะแต่งเพลงเกี่ยวกับเรื่องอะไรดี ถือเป็นปัญหาที่สุด สิ่งสำคัญคือการค่อยๆ เฝ้าดูสิ่งต่างๆ ที่น่าสนใจในชีวิตประจำวันของเราทีละอย่าง ถ้าไม่คิดอะไรเลย ธีมของเนื้อเพลงก็จะไม่เกิดขึ้น เช่น เพลง Flying Get ของ AKB48 นั้น เกิดจากครั้งหนึ่ง แฟนเพลงของ AKB มาคุยกับอาคิโมโตะซังว่า วันนี้เป็นวันฟุระเกบินะ ซึ่งคำนี้ทำให้อาคิโมโตะซังรู้สึกสงสัยว่ามันคืออะไรกันนะ พอได้รู้ว่าหมายความว่าวันที่ได้รับแผ่นซิงเกิลก่อนวันวางแผงจริง คำนี้จึงติดอยู่ในใจของอาคิโมโตะซัง จนนำมาเขียนเพลงดังระเบิดอย่าง Flying Get นั่นเอง

🍙 การจดบันทึกเป็นการผูกมัดไอเดีย

อาคิโมโตะซังบอกไว้ว่า เวลาที่มีไอเดียหรือเจอสิ่งที่น่าสนใจขึ้นมา เขาจะไม่จดเอาไว้ เพราะมันเป็นการผูกมัดตัวเขา แต่ว่าการจดบันทึกสิ่งที่จะกลายเป็นความรู้ เป็นสิ่งที่ยอดเยี่ยมมาก

🍙 เลือกสรรถ้อยคำที่หนักแน่นที่สุดที่จะออกจากปากนักร้องคนนั้น
Mizora Hibari – Kawa no Nagare no You ni (1971)

การเลือกถ้อยคำในเพลงนั้น อาคิโมโตะซังจะเลือกตามลักษณะนิสัยและชีวิตส่วนตัวของนักร้องแต่ละคน อาคิโมโตะซังจะคิดถ้อยคำที่หนักแน่นที่สุดที่จะออกจากปากนักร้อง ดังนั้นการเลือกสรรคำสำหรับนักร้องแต่ละคนจึงไม่เหมือนกันเลย อย่างเช่น การแต่งเพลงของ Mizora Hibari ซังที่ชื่อ “Kawa no Nagare no You ni” (ดั่งสายน้ำที่ไหลไป) มิโซระซังพบเจอกับสิ่งต่างๆ มากมายในชีวิต ชีวิตมีทั้งขาขึ้นและขาลงอยู่มากมาย กับคนที่เจอสิ่งต่างๆ อย่างนี้ คำว่า “ไม่เป็นไรหรอก ชีวิตก็เหมือนแม่น้ำ แค่ปล่อยให้ไหลไปตามทาง ก็จะเกิดผลบางอย่างเอง” อาคิโมโตะซังจึงเขียนเพลงเพื่อสนับสนุนเธอ

🍙 นักแต่งเพลงต้องเลือกว่าจะแปลความหมายออกมามากน้อยแค่ไหนถึงจะดี

SMAP – Celery (1997)

การเขียนเพลงรัก ถึงแม้ว่าเนื้อเพลงจะพูดว่า “ฉันรักเธอนะ” เหมือนๆ กันก็ตามที แต่นักแต่งเพลงต้องเลือกว่าควรจะแปลความหมายออกมามากน้อยแค่ไหนดี อย่างเพลง Celery ของ SMAP เขียนโดย Yamazaki Masayoshi เป็นเพลงที่ทำให้อาคิโมโตะซังรู้สึกประทับใจ ในแง่ความใส่ใจแม้ในรายละเอียดเพียงเล็กน้อย ฟังแล้วได้ความรู้สึก “จริงด้วยสินะ”

🍙 พยายามหลีกเลี่ยงถ้อยคำที่มี “ความกลมกลืนที่ลิขิตไว้แล้ว*”

*อธิบายเรื่องความกลมกลืนที่ลิขิตไว้แล้วหรือ Pre-established Harmony สักนิด วลีนี้เป็นปรัชญาของ Gottfried Leibniz ค่ะ ทฤษฎีสรุปง่ายๆ ก็คือทุกสิ่งทุกอย่างบนโลกนี้ ไม่ได้ทำให้เกิดผลกระทบเพียงร่างกายและจิดใจของตนเองเท่านั้น แต่ยังมีผลต่อสิ่งอื่นๆ เพราะพระเจ้าลิขิตทุกอย่างให้กลมกลืนกันไว้ล่วงหน้าแล้ว

Nakashima Mika – STARS (2001)
https://www.youtube.com/watch?v=GRNPfo_ICiQ

อาคิโมโตะซังบอกว่าเขาพยายามจะหลีกเลี่ยงคำที่เป็นกึ่งๆ สูตรสำเร็จ เช่น ในเพลงบัลลาด ส่วนใหญ่จะใช้ธีมดวงดาว อย่างเพลง “STARS” ของ Nakashima Mika ซังที่เขาเคยแต่ง ก็ใช้ธีมนี้ เขาพยายามหลีกเลี่ยงไม่ใช่ธีมนี้ อย่างถ้าให้เขาแต่งเพลงบัลลาดเพราะๆ สักเพลง เขาคงแต่งเพลงชื่อ “ท่อระบายน้ำ” เนื้อหาประมาณว่า เมื่อผมยาวของเธอไหลลงสู่ท่อระบายน้ำ เราจะเลิกกันจริงๆ แล้วใช่ไหม โดยอาคิโมโตะซังให้เหตุผลว่าการใช้สิ่งสกปรกอย่างท่อระบายน้ำในเนื้อเพลง ก็ไม่จำเป็นต้องใส่สิ่งที่เจ็บปวดเพิ่มเติมไปอีก

การเขียนเพลงแบบ Step by Step !

การแต่งเพลง ทุกวันนี้ ประกอบด้วยสองส่วน คือส่วนทำนองกับส่วนเนื้อร้อง ประมาณ 95% (ของวงการเพลงญี่ปุ่น) เริ่มต้นจากทำนองก่อน ทำนองเพลงที่ฟังแล้วฮัมได้ทันที จะมีโอกาสเป็นเพลงดังมากกว่า

1. เวลาที่ได้ฟังทำนอง ไม่ต้องนับจังหวะ ฟังจนฮัมได้ แล้วจะแต่งง่ายขึ้น
2. เขียนคำที่นึกออกระหว่างที่ฟังทำนองเพลง เขียนคำต่างๆ ที่แว้บเข้ามาในหัวในหนึ่งคอรัส นั่นถือเป็นคำใบ้ที่ดี เมื่อเขียนออกมาแล้วจะได้อารมณ์เพลงโดยรวม
3. นำคำที่เขียนออกมา มาเรียบเรียงอีกที ยกเว้น นักแต่งเพลงบางคนอย่าง Gotou Tsugutoshi ซังจะตั้งใจใส่เนื้อเพลงแบบที่ชวนให้รู้สึก ‘นี่อะไรเนี่ย’ (หมายถึงการใส่ถ้อยคำที่แปลกๆ ไม่มีเหตุผล อยู่ๆ ก็โผล่มาให้งงๆ) ซึ่งเนื้อเพลงแบบนี้จะสะดุดหู ทำให้จำง่าย ดึงความสนใจได้ดี ถ้ายังคิดอะไรไม่ออก ใช้คำแบบนี้ก็เป็นวิธีที่ดี
4. การใช้ท่อนแรกที่ทิ้งความรู้สึกรุนแรงเอาไว้ จะช่วยดึงความสนใจ ชวนให้เกิดความสงสัยว่าจะเป็นยังไงต่อ

นี่เป็นเคล็ดลับการแต่งเพลงของอาคิโมโตะซังค่ะ ระหว่างรายการก็มีให้ลองแต่งจากทำนองที่รายการกำหนดไว้ ซึ่งอาคิโมโตะซังใช้เวลาเพียงห้านาทีเท่านั้นที่จะแต่งเพลงที่ดีจนขนลุกออกมาได้ ! ไม่น่าแปลกใจเลยที่เขาจะเป็นนักแต่งเพลงที่ประสบความสำเร็จที่สุดในประวัติศาสตร์วงการบันเทิงญี่ปุ่นค่ะ !

https://www.youtube.com/watch?v=rURTpgSpG3k

อันนี้แถมเป็น SMAP x AKB48 ที่มี Koisuru Fortune Cookies แต่อันนี้ความมุ้งมิ้งน้อยกว่าคลิปที่โด่งดังนะ (ฮ่า)

Credit : BNK48 Shop

หลายคนที่ได้ฟังเพลงของ BNK48 แล้ว คงได้สัมผัสเสน่ห์ของเพลงญี่ปุ่น ที่มีทั้งเรื่องราว ท่อนงงๆ แบบชวนให้สะดุดติดหู และสิ่งที่สอนเราหรือให้กำลังใจเราในเรื่องต่างๆ ผสมกันกลายเป็นสิ่งที่มอบพลังมหาศาลให้คนฟัง~🎵 นอกจากเพลงของ AKB48 แล้ว ยังมีเพลงญี่ปุ่นเนื้อหาและการนำเสนอน่าสนใจ และ MV น่ารักที่อยากแนะนำให้ลองฟังกันตามลิสต์ด้านล่างนี้นะคะ~☆

🎵 เพลงญี่ปุ่นความหมายดีๆ ที่อยากแนะนำ

• Perfume – Dream Fighter (MV+THSub)
  * ชื่อเพลงแปลว่า “นักสู้เพื่อความฝัน” ประมาณว่าชีวิตของคนเราคือการเดินทางต่อไปเรื่อยๆ ไม่สิ้นสุด นั่นเป็นสิ่งยืนยันว่าเรายังมีชีวิตอยู่ ถ้าเราเจอกับอุปสรรคจนร้องไห้ นั่นเป็นสิ่งมีค่า จงลุกขึ้นมาสู้ต่อไปเพื่อความฝันของเรา อย่าหยุดพยายาม
• SMAP – Sekai ni Hitotsu Dake no Hana (Live Version+THSub)
  * ชื่อเพลงแปลว่า “ดอกไม้เพียงดอกเดียวบนโลกนี้” พูดถึงว่าไม่จำเป็นต้องเป็นที่หนึ่ง เพราะคนเราเป็นเพียงหนึ่งเดียวบนโลกนี้อยู่แล้ว ทุกคนมีความงดงามที่แตกต่างกัน เหมือนดอกไม้ ไม่ว่าดอกไหนก็สวยในแบบของตัวเอง แค่ทำให้ดอกไม้นั้นเบ่งบานก็พอแล้ว
• Sekai no Owari – SOS (Live Version+ENSub)
  * เพลงนี้เนื้อเพลงเป็นภาษาอังกฤษทั้งหมดเลยค่ะ เนื้อเพลงบอกว่า เราทุกคนร้องขอความช่วยเหลือกันทุกๆ วัน แต่พอเราฟังเสียงนั้นจนชาชินแล้ว มันก็เปลี่ยนเป็นความเมินเฉย แต่อย่าปล่อยให้เป็นแบบนั้น การช่วยเหลือคนอื่นก็คือการช่วยเหลือตัวเองด้วย
• Keyakizaka 46 – Silent Majority (MV+THSub)
  * ชื่อเพลงหมายถึงพลังเงียบ คือกลุ่มคนที่ไม่ออกความเห็น พูดถึงเรามีสิทธิ์จะเดินบนเส้นทางที่ตัวเองเลือก อย่าให้ผู้ใหญ่หรือกฎระเบียบมาควบคุม อย่ายอมแพ้ จงสู้เพื่อทำตามหัวใจของตัวเอง
• AAA – Makenai Kokoro (MV – ThTranslation)
  * ชื่อเพลงแปลว่า “หัวใจที่ไม่ยอมแพ้” เพลงนี้พูดถึงช่วงที่คนเราประสบกับความยากลำบากในชีวิต ไม่มีพลัง ไม่มีเงิน แต่จงลุกขึ้นสู้ต่อไป อย่ากลัวความล้มเหลว ความกล้าจะทำให้เราเริ่มต้นใหม่ได้เสมอ เมื่อก้าวต่อไปได้แล้ว จะได้พบความหมายของชีวิตและความภาคภูมิใจ
• Utada Hikaru – Prisoner of Love (Live Version+THSub)
  * นักโทษของความรัก เพลงนี้เป็นเพลงประกอบละครเรื่อง Last Friends ค่ะ เรื่องเป็นเรื่องของความรักของคนหกคน ที่อยู่ในสถานการณ์ที่รักที่ไม่ค่อยสมหวังดั่งใจสักเท่าไหร่ แต่ก็เลือกที่จะรัก แม้จะต้องเจอกับความทุกข์ เป็นนักโทษของความรักอยู่อย่างนั้นค่ะ
• Kana Nishino – Torisetsu / (MV+THSub)
  * ชื่อเพลงแปลว่า “คู่มือ” ค่ะ  เพลงนี้นำเสนอเรื่องราวของผู้หญิงที่เตือนผู้ชายที่กำลังจะเป็นแฟนกัน โดยใช้ภาษาแบบคู่มือการใช้งาน เช่น ขอให้ดูแลสม่ำเสมออย่างทะนุถนอม ฉันเป็นของลิมิเต็ด อีดิชั่น ที่ส่งคืนหรือเปลี่ยนไม่ได้นะ เป็นเพลงที่นำเสนอได้แปลกแต่น่ารักดีค่ะ เรียกว่าฟังเพลงนี้จบ ผู้ชายจะเข้าใจความคาดหวังของผู้หญิงอย่างเราได้เยอะทีเดียวค่ะ

🎵 MV เพลงน่ารักที่อยากแนะนำ

• AKB48 – Sayonara Crawl (MV+THSub) /
  * ชอบ MV นี้มากเลยค่ะ สดใสมาก (แต่มีชุดว่ายน้ำนะ ระวังคนเข้าใจผิด) เพลงเป็นเพลงอกหักกับนักว่ายน้ำ เป็นเรื่องใสๆ แบบความรักในโรงเรียนเลยค่ะ
• Kyary Pamyu Pamyu – Yume no Hajima Ring Ring / (MV+THSub)
  * ชื่อเพลงแปลว่า “ความฝันเริ่มต้นแล้ว กริ๊ง กริ๊ง” เป็นเพลงที่เล่าถึงสถานการณ์ช่วงวัยรุ่นกำลังจะเติบโตเป็นผู้ใหญ่ ความรู้สึกกลัว สับสน ที่ต้องก้าวออกมาใช้ชีวิตด้วยตนเอง
• Nissy – Mada Kimi wa Shiranai MY PRETTIEST GIRL (MV – THTranslation)
  * เป็นอีกเพลงนึงที่ MV น่ารักมากจนเป็นที่ฮือฮา ชื่อเพลงแปลว่า “เธอยังไม่รู้หรอก หญิงสาวที่น่ารักที่สุดของฉัน” เพลงนี้เป็นเพลงชมสาวที่ได้อารมณ์เหมือนดูการ์ตูนดิสนีย์เลยค่ะ
• Hoshino Gen – Koi (MV – THTranslation)
  * ชื่อเพลงแปลว่า ความรัก เพลงนี้ใช้ประกอบละครเรื่อง We are married as a job หรือ Nigeru wa Haji เพลงนี้โด่งดังจากท่าเต้นที่เรียกว่า Koi Dance ซึ่งดังไปทั่วญี่ปุ่นค่ะ

มาสนุกกับการฟังเพลงญี่ปุ่นไปด้วยกันนะคะ !

Credit ภาพ Feature Image : BNK48 Shop, AKB48 wikia7

*********************
ทั้งหมดเป็นการเขียนและวาดโดยจันเอง
ใครจะก๊อปไปไว้ไหน เครดิต www.nuchun.com ด้วยนะคะ
ขอบคุณค่ะ